“Weer stapje dichter bij 100% circulaire melkveehouderij”
Klimaat
|19 oktober 2022
Als eerste Belgische onderneming sloot zuivelcoöperatie Milcobel zich eind 2021 aan bij Claire. “We zijn gekoppeld aan één van onze leden-melkveehouders die onder meer aan boslandbouw doet. Geen mooier voorbeeld om samen te verduurzamen! We geloven sterk in dit concept dat onder meer carbon farming-praktijken ondersteunt”, vertelt Ruben Puype, Corporate Sustainability Officer bij Milcobel, de zuivelcoöperatie van zo’n 2.000 Belgische melkveehouders.
Door koolstof op te slaan in de bodem kunnen melkveehouders deel uitmaken van de oplossing voor de klimaatproblematiek. Ruben Puype: “Uiteraard mogen we niet verwachten dat carbon farming het klimaat zal redden, maar het is wel degelijk een stap vooruit richting een meer circulaire melkveehouderij, met een terechte financiële compensatie voor de landbouwer.”
Hoe is de samenwerking tussen Milcobel en Claire ontstaan?
“Het verhaal is vorig jaar begonnen met de lancering van onze CO2-neutrale Brugge Kaas, een primeur in de kaasmarkt. Daarbij compenseerden we onze resterende CO2-uitstoot initieel via een windmolenproject in India. Op dat moment waren er in ons land namelijk geen lokale aanbieders van CO2-compensatieprojecten. Later zijn we dan toevallig in contact gekomen met Claire, die als start-up op zoek was naar bedrijven. We zijn meteen ingestapt.”
“Allereerst omdat we sterk geloven in het concept van een lokale CO2-marktplaats, waar Belgische bedrijven hun CO2-uitstoot kunnen compenseren via duurzaamheidsinitiatieven bij lokale landbouwers. Maar ook omdat we geloven in een model waarin landbouwers een deel van de oplossing zijn voor het klimaatprobleem, niet enkel een deel van het probleem. Claire heeft een interessant en transparant model ontwikkeld rond lokale carbon credits. Daarbij kunnen onze melkveehouders zelf maatregelen nemen die CO2 reduceren en ontvangen zij een vergoeding voor hun inspanningen, voor het leveren van ecosysteemdiensten.”
“Uiteraard is er een grotere maatschappelijke waarde als dat op een lokale manier gebeurt. Waarom zouden we niet een deel van onze CO2 compenseren via landbouwers uit de eigen keten? Voor de eerste honderd ton die we willen compenseren, is onze coöperatie onder andere gekoppeld aan het melkveebedrijf van Kris en Ginny Heirbaut in Temse. Zij doen vooral aan carbon farming via permanent grasland en agroforestry of boslandbouw.”
Welke maatregelen kunnen melkveehouders zoal nemen?
“Er zijn verschillende initiatieven die onze leden kunnen nemen, waarbij ze heel gericht kunnen kiezen wat het best bij hun bedrijf past. Wat voor de ene melkveehouder haalbaar is, is dat niet altijd voor de andere. De brede lijst met mogelijkheden is in dat opzicht heel dankbaar. Ook willen we als coöperatie onze leden niets opleggen. Onder het motto ‘boer is baas op eigen erf’ willen we enkel zoveel mogelijk melkveehouders stimuleren om nog meer te verduurzamen, met een vrije keuze uit de verschillende maatregelen die daartoe kunnen bijdragen.”
“Een mogelijkheid bij Claire is carbon farming, koolstofbewuste landbouw waarbij melkveehouders specifieke landbouwpraktijken toepassen om het koolstofgehalte in de bodem te verhogen. Dat kan door groenbedekkers in te zaaien, grasklaver of luzerne te gebruiken of compost of stalmest in te brengen waar veel organisch materiaal in zit. Ook kan je op bepaalde percelen stoppen met ploegen, waardoor dat organisch materiaal in de grond blijft. Uiteraard vragen sommige maatregelen meer investeringen, bijvoorbeeld als je andere bodembewerkingsmachines moet aankopen, maar de landbouwer kan dus zelf kijken wat haalbaar is. Een van onze leden, Kris Heirbaut, investeerde alvast in agroforestry met de aanplanting van bomen in zijn weides. Daardoor haalt hij meer CO2 uit de lucht en verhoogt hij het koolstofgehalte in de bodem, waarvoor hij jaarlijks een vergoeding krijgt van Claire. Op onze beurt kopen we als coöperatie koolstofcertificaten bij Claire om onze resterende uitstoot aan CO2 te compenseren.”
De zuivelsector is binnen de landbouw altijd al een koploper geweest in duurzaamheid.
Waarom wil Milcobel melkveehouders warm maken voor carbon farming?
“De eerste belangrijke reden is dat melkveehouders hun steentje kunnen bijdragen aan de klimaatproblematiek, een deel van de oplossing kunnen zijn, win-win dus. Een tweede belangrijke reden is het alternatieve verdienmodel. Het inkomen van de melkveehouders is de laatste jaren zwaar onder druk komen te staan. Dan is het handig dat je als landbouwer kan diversifiëren in je activiteiten en een vergoeding krijgt voor je duurzaamheidsinspanningen.”
“Belgische melkveehouders hebben de voorbije twintig jaar al 30% CO2-reductie per liter melk gerealiseerd, een mooie stap voor de sector. Een studie van de KU Leuven heeft recent aangetoond dat er potentieel is om bijkomend 5% reductie te boeken per liter melk, via carbon farming. Natuurlijk zijn nog niet alle landbouwers vertrouwd met de praktijken om koolstof in de bodem op te slaan. Maar de interesse is er wel, zeker bij de generatie jonge ondernemers die hun maatschappelijke bijdrage willen leveren en bewust bezig zijn met het klimaatverhaal. Als coöperatie stimuleren we hen om contact op te nemen met Claire. Anderzijds zou ik graag een warm pleidooi willen houden voor bedrijven die hun CO2-reductie willen compenseren. Doe dat lokaal, bijvoorbeeld door samen te werken met een melkveehouder in je streek. Op die manier creëren we een ecosysteem, sluiten we de cirkel en verduurzamen we samen. Mooi toch?”
Heeft Milcobel nog andere klimaatneutrale zuivelproducten in het vooruitzicht?
“Momenteel is er enkel onze CO2-neutrale Brugge Kaas, al zijn er plannen om uit te breiden. De reacties zijn alvast erg positief. Als grootste Belgische speler op het vlak van kaas wilden we graag als eerste in de sector een aanbod creëren. Dat was onze voornaamste intentie: de consument op een niet-dwingende manier ervan bewustmaken dat zijn aankoopgedrag sterk bepalend kan zijn op een aantal vlakken. Daarom moet er een aanbod zijn, zodat mensen een keuze kunnen maken. Hoe dan ook is de zuivelsector binnen de landbouw altijd al koploper geweest in duurzaamheid. En we blijven hier zeker op inzetten. De uitdagingen zijn groot en we zijn er nog niet, maar onze melkveehouders zijn wel bewust bezig met de toekomst.”
Hoe willen jullie lokale landbouwers nog meer steunen in hun klimaatneutrale ambities?
“We geloven vooral in een pragmatische en haalbare aanpak. Niet verplichten, wel stimuleren. Dat doen we door onze leden met een duurzaamheidspremie te belonen voor de duurzaamheidsinspanningen die ze nemen. Daarnaast zetten we in op wetenschappelijk onderzoek. Zo ondersteunt Milcobel – samen met andere partners – projecten en studies naar klimaatgerelateerde maatregelen die melkveehouders kunnen nemen. Denk aan Klimrek dat landbouwers via een klimaatscan en begeleidingstraject ondersteunt in hun ecologische vooruitgang. Aan GrasKlim, dat onderzoek voert naar meer klimaatresistente grassoorten die beter tegen langdurige periodes van droogte en regen kunnen. Of aan Happy CliMi, dat voerstrategieën en nevenstromen bekijkt om de methaanemissie bij melkvee te verminderen. Ook door dergelijk onderzoek mee te steunen, proberen we als coöperatie om op een verantwoorde manier te ondernemen en de toekomst van onze melkveehouderij en zuivelsector te waarborgen.”